Ιστορικά Στοιχεία

 

istorika.jpg

Μπροστά στη ράχη της Σέριφος

Όταν ανεβαίνει ο ήλιος

Τα πυροβόλα των μεγάλων κοσμοθεριών Παθαίνουν αφλογιστία…

Οδυσσέας Ελύτης - Εν Λευκώ.

 
Εισαγωγή

Μικρό νησί  η Σέριφος, έγινε γνωστή χάρη στο μύθο του Περσέα, εγγονού του βασιλιά του Άργους, Ακρίσιου. Ο Ακρίσιος φοβούμενος την επαλήθευση του χρησμού ότι θα τον σκότωνε ο εγγονός του, απομόνωσε την κόρη του Δανάη σε χαλκοντυμένο θάλαμο κάτω από τη γη, ώστε να μην μπορέσει κανείς να την πλησιάσει. Ο Δίας όμως, πόθησε την όμορφη Δανάη, πήρε την μορφή χρυσής βροχής, και έφτασε στην αγκαλιά της. Από αυτή την ένωση γεννήθηκε ο ξακουστός Περσέας.   

Το κλάμα του μωρού   πρόδωσε την ύπαρξή του και ο βασιλιάς Ακρίσιος   φοβούμενος να κάνει κακό στον Περσέα το θεογέννητο από αυτήν τη συνεύρεση παιδί, το έκλεισε με τη μητέρα του σε ξύλινη λάρνακα και τους παρέδωσε στα κύματα που τους οδήγησαν στις ακτές της Σερίφου.

Εκεί τη βρήκαν και την έβγαλαν απ΄ τα δίχτυα τους ψαράδες, ανάμεσά τους και ο Δίκτυς, ο αδελφός του βασιλιά του νησιού, του Πολυδέκτη.

Ο Δίκτυς   πήρε τη Δανάη και τον γυιό της στο σπιτικό του και έτσι ο μικρός Περσέας μεγάλωσε με ασφάλεια στο νησί.

Τη Δανάη όμως ερωτεύτηκε ο Πολυδέκτης, βασιλιάς της Σερίφου. Η Δανάη όμως πιστή στον Δία   αρνιόταν τον έρωτα του βασιλιά της Σερίφου,  ο οποίος προκειμένου να απαλλαγεί από τον Περσέα, που στήριζε την μάνα του, ανήγγειλε παραπλανητικά ότι θα παντρευτεί την Ιπποδάμεια, απαιτώντας από τους υπηκόους του λαμπρά γαμήλια δώρα. Ο έφηβος Περσέας υποσχέθηκε την κεφαλή της γοργόνας Μέδουσας.

Οι Γοργόνες ήταν τρεις αδελφές, η Σθεννώ, η Ευρυάλη και η Μέδουσα, κόρες του Φόρκυ και της Κητώς. Είχαν φοβερή όψη, , φίδια για μαλλιά, δόντια μακριά και σουβλερά σαν του κάπρου, φτερά χρυσά, χέρια χάλκινα κι όποιος τολμούσε να τις αντικρύσει πέτρωνε.   Από τις τρεις αδελφές η μόνη θνητή ήταν η Μέδουσα. Κανείς όμως δεν μπορούσε να την πλησιάσει αν δεν είχε τ’ απαραίτητα σύνεργα: την Άιδος κυνήν, τη σκούφια που θα τον έκανε αόρατο, τα πτερόεντα πέδιλα, για να μην πατά στη γη και την κίβισιν, το δερμάτινο σακί για να κρύψει μέσα το κεφάλι της. Αυτά τα μαγικά σύνεργα τα κρατούσαν οι Νύμφες, αλλά το δρόμο για τις Νύμφες τον ήξεραν μόνο οι Γραίες, οι αδελφές των Γοργόνων, που είχαν ένα μόνο μάτι κι ένα δόντι και το μοιράζονταν με τη σειρά.

Ο νεαρός   Περσέας ξεκίνησε από τη Σέριφο για το μεγάλο και δύσκολο ταξίδι του, με βοηθούς και οδηγούς την θεά Αθηνά και τον θεό Ερμή.

Βρήκε τις Γραίες, έκλεψε το μοναδικό τους μάτι και δεν τους το έδωσε πίσω, παρά μόνον όταν εκείνες του φανέρωσαν το δρόμο για τις Νύμφες,   οι οποίες   με   την σειρά τους, άκουσαν τα παρακάλια του και του έδωσαν τα σύνεργα της νίκης.

Φτάνοντας στον τόπο που κατοικούσαν οι Γοργόνες τις βρήκε να κοιμούνται. Φορώντας τη μαγική σκούφια και τα μαγικά πέδιλα, με το μαγικό σακί στον ώμο, κρατώντας τη χάλκινη ασπίδα που του ‘δωσε   η Αθηνά, για να καθρεφτίζεται πάνω της το είδωλο της φοβερής Γοργόνας, ο Περσέας κατόρθωσε ν΄ αποκεφαλίσει τη Μέδουσα με την άρπην, τι διαμαντένιο δρεπάνι που του έδωσε ο Ερμής. Έβαλε το κεφάλι της στο μαγικό σακί κι έφυγε πετώντας μακριά, αόρατος καθώς ήταν, ενώ οι δύο αθάνατες αδελφές της μάταια τον αναζητούσαν, θρηνώντας για τον χαμό της. Στο δρόμο του γυρισμού, για την Σέριφο   πέρασε από την Αιθιοπία, έσωσε την Ανδρομέδα, την κόρη του βασιλιά της χώρας, την έκανε γυναίκα του και την πήρε μαζί του.

Έφθασε στην Σέριφο νικητής. Η μητέρα του όμως η Δανάη είχε προσφύγει στον ναό, παρακαλώντας τους θεούς, για   προστασία, γιατί ο Πολυδέκτης επέμενε να την κάνει δική του, χωρίς την θέλησή της.

Θυμωμένος ο Περσέας, παρουσιάστηκε στο παλάτι, βρήκε το βασιλιά και τους φίλους του να γλεντούν και τότε μπροστά σε όλους έβγαλε από το σακί το κεφάλι της Μέδουσας και τους απολίθωσε. Έστρεψε το τρομερό κεφάλι ολόγυρα και όλο το νησί πέτρωσε.

Έτσι τελειώνει η ιστορία του Περσέα και της Δανάης.   Ο θεϊκός χρησμός όμως που είχε δώσει   στην αρχή το μαντείο επαληθεύτηκε. Ο Περσέας, αφού έκανε τον Δίκτυ βασιλιά της Σερίφου, παρέδωσε τα μαγικά σύνεργα στον Ερμή, για   να τα επιστρέψει στις Νύμφες, χάρισε το κεφάλι της Μέδουσας στην Αθηνά, που το έβαλε για πάντα στην αιγίδα της, κι έφυγε μαζί με την μάνα του και την γυναίκα του αναζητώντας τον παππού του.

Ο Περσέας βρήκε τον Ακρίσιο στη Λάρισα. Κι εκεί επαληθεύτηκε ο θεϊκός χρησμός όταν ο δίσκος που έριξε ο ήρωας σε αγώνες δισκοβολίας, ξέφυγε, χτύπησε τον παππού του και τον σκότωσε.

Το όνομα «Σέριφος» παρέμεινε αναλλοίωτο από την αρχαιότητα με εξαίρεση την περίοδο της Φραγκοκρατίας που, προφανώς εκ παραφθοράς, ονομάσθηκε «Σερφάντο» ή «Σέρφος». Κατά τους αρχαίους λεξικογράφους «Σέριφος» σημαίνει πετρώδης «Στέριφος-στέρφος, δηλαδή άκαρπος).  

Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, η Σέριφος είχε μία μόνον πόλη, που φαίνεται πως ήταν κτισμένη στην κορυφή και τις πλαγιές του απόκρημνου κωνικού λόφου που δεσπόζει στον όρμο του Λιβαδιού, στη θέση που κατέλαβε αργότερα ο μεσαιωνικός οχυρωμένος οικισμός και η σημερινή Χώρα.

Στα νεότερα χρόνια, οι περιηγητές που επισκέφθηκαν τη Σέριφο αλλά και όσοι ασχολήθηκαν με την ιστορία του νησιού, στις σύντομες μνείες τους για την αρχαία πόλη αναφέρουν απλώς την ύπαρξη ελάχιστων ερειπίων, σκόρπιων σπασμένων κιόνων και ακέφαλων κορμών αγαλμάτων, κυρίως στην περιοχή του μεσαιωνικού κάστρου.

Οι αρχαιολογικές μαρτυρίες για την πόλη της Σερίφου είναι περιορισμένες, καθώς η ανασκαφική έρευνα βρίσκεται ακόμη στην αρχή, ενώ ελάχιστα είναι τα ορατά σήμερα αρχαία λείψανα, γεγονός που οφείλεται στη συνεχή κατοίκηση του χώρου και την επαναχρησιμοποίηση των υλικών.

Αρχαιολογική Συλλογή

Τα εκθέματα της Αρχαιολογικής Συλλογής είναι τυχαία ευρήματα από την περιοχή της Χώρας και για τα περισσότερα από αυτά η ακριβής προέλευση είναι άγνωστη. Βρέθηκαν διάσπαρτα, κυρίως μέσα και γύρω από εκκλησίες, συγκεντρώθηκαν σταδιακά, καταγράφηκαν και εκτέθηκαν αρχικά σε αίθουσα του Δημαρχείου. Σήμερα η Αρχαιολογική Συλλογή στεγάζεται σε νοικιασμένο χώρο πίσω από την πλατεία των Μύλων.   Πρόκειται για αποσπασματικά σωζόμενα ανδρικά και γυναικεία αγάλματα, τμήματα επιτυμβίων στηλών και μαρμάρινα τεφροδόχα αγγεία. Xρονολογικά, ανήκουν στους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους.

Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, οι πρώτοι οικιστές της Σερίφου ήταν Αιολείς από τη Θεσσαλία, οι αδελφοί Πολυδέκτης και Δίκτυς, γιοί του Μάγνητος, γιού του Αιόλου.

Για τους προϊστορικούς χρόνους, τα αρχαιολογικά δεδομένα είναι μέχρι στιγμής ελάχιστα μαρτυρούν ωστόσο εγκατάσταση στο νησί κατά την 3η χιλιετία π.Χ και τη μυκηναϊκή εποχή.

Στις αρχές της 1ης χιλιετίας π.Χ. βρίσκονται εγκατεστημένοι στη Σέριφο, όπως και στα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων, Ίωνες από την Αττική.

Για τη Σέριφο των ιστορικών χρόνων λίγα στοιχεία είναι γνωστά, κυρίως από φιλολογικές και επιγραφικές μαρτυρίες. Το νησί φαίνεται πως ακολουθεί τη μοίρα των περισσότερων Κυκλάδων.

Κατά τους Μηδικούς πολέμους, είναι από τα λίγα νησιά που δεν προσχωρούν στο περσικό στρατόπεδο και το 480 π.Χ. στέλνει στη ναυμαχία της Σαλαμίνας μία πεντηκόντορο. Το 478/7 π.Χ., με την ίδρυση της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας, η Σέριφος γίνεται μέλος και καταβάλλει φόρο αρχικά δύο τάλαντα και αργότερα ένα τάλαντο.

Η Σέριφος συμμετέχει στη Β΄ Αθηναϊκή Συμμαχία μέχρι τη διάλυσή της το 338/7 π.Χ.

Σερίφιοι αναφέρονται ως πρόξενοι σε ελληνιστικές επιγραφές των Πλαταιών και των Δελφών, επίσης σε επιγραφές της Δήλου των ελληνιστικών χρόνων, ως πρόξενοι, εργολάβοι και αναθέτες. Σε διάφορες θέσεις του νησιού (Άσπρος Πύργος, Κύκλωπας, Κεφάλα, Ευρηνός), σώζονται λείψανα κυκλικών και τετράγωνων «πύργων», αυθύπαρκτων οχυρών κατασκευών, που πιθανότατα σχετίζονται με την καλλιέργεια της γης, τον έλεγχο ή την προστασία των μεταλλείων, τα οποία θα πρέπει να λειτουργούσαν εκείνη τουλάχιστον την εποχή.

Τον 6ο αι. π.Χ. η Σέριφος κόβει αργυρά νομίσματα, σύμφωνα με τον αιγηνιτικό σταθμητικό κανόνα. Εικονίζουν στην πρόσθια όψη τους τον βάτραχο, συμβολικό θέμα, που σχετίζεται με τις μυθολογικές παραδόσεις για τον Περσέα και την τοπική λατρεία του ήρωα.

Γενικά στη Σέριφο

Στις θέσεις Παπά-Λιβανού, Άσπρος Πύργος, Καναπές του Κύκλωπα (Ψαρόπυργος), Χοίρου Τρύπα, Κεφάλα, Ευρηνός σώζονται τα κατάλοιπα αρχαίων πύργων (αυθύπαρκτων οχυρών κατασκευών).

Αρχαίες θέσεις εγκατάστασης καθώς και μεμονωμένα λείψανα αρχαίων κτισμάτων που ανήκουν χρονολογικά σε διάφορες περιόδους της αρχαιότητας (από την 3η χιλιετία π.Χ. έως και τους ύστερους Ρωμαϊκούς χρόνους) έχουν εντοπιστεί σε πολλές θέσεις του νησιού: Μέγα Χωριό, Κάστρο της Γριάς, Αγ. Θέκλα, Παναγία Λιόμαντρα, Ξερού, του Λυκούργου το βουνό, Αξιδούς, Θόλος, Αλευράκια, Αγ. Μηνάς, Πλατύς Γιαλός.

Σημαντικές αρχαιομεταλλουργικές θέσεις αποτελούν οι θέσεις Φούρνοι, Κεφάλα και Αβεσσαλός, η τελευταία μάλιστα με εντυπωσιακό σε μέγεθος σωρό σκωριών.   Στο ΝΔ τμήμα του νησιού βρίσκεται επίσης το σπήλαιο Σταυρακόπουλο.

Άσπρος Πύργος

Ο Άσπρος Πύργος βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Σερίφου, σε μία από τις πλέον μεταλλοφόρες περιοχές του νησιού με ορατά παντού τα ίχνη της πολύχρονης εξορυκτικής δραστηριότητας. Είναι κτισμένος στην κορυφή ενός λόφου που δεσπόζει της ευρύτερης περιοχής. Η ύπαρξη του μνημείου ήταν ανέκαθεν γνωστή και αναφέρεται ή περιγράφεται συνοπτικά σε κείμενα περιηγητών που επισκέφθηκαν τη Σέριφο το 18ο και 19ο αιώνα.

Στο άμεσο περιβάλλον του Άσπρου Πύργου και σε πολύ μικρή απόσταση από το μνημείο βρίσκεται   το εκκλησάκι του αγ. Χαραλάμπους και ένα πανηγυροκέλι. Για την οικοδόμηση των παραπάνω νεώτερων κτισμάτων ( εκκλησάκι, πανηγυροκέλι) έχει χρησιμοποιηθεί μεγάλος αριθμός από το δομικό υλικό του αρχαίου πύργου.

Ο πύργος έχει κυκλική κάτοψη και είσοδο στην ανατολική πλευρά. Είναι κτισμένος με μεγάλους ορθογωνικούς λίθους από μάρμαρο, κατά το ισόδομο σύστημα και σώζεται σε μέγιστο ύψος 4.20 μέτρων.

           

Στον μυχό του όρμου του Κουταλά υψώνεται μια μικρή ακρόπολη, στο απόκρημνο Κάστρο της Γρηάς. Στη χερσόνησο του Κύκλωπα στέκεται, φύλακας των μεταλλευτικών στοών   που περιβάλλουν τον όρμο του Μεγάλου Λιβαδιού, ένα ορθογώνιο οικοδόμημα, κτισμένο με πελεκημένους μακρόστενους σχιστόλιθου, ο Ψαρόπυργος ή «Καναπές του Κύκλωπα».

Η Σέριφος μέσα από τις έρευνες που συνεχίζονται τα τελευταία χρόνια αποκτά μια ολοένα καθαρότερη φυσιογνωμία και αρχίζει να βγαίνει από το χώρο του μύθου.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

Πολλά είναι τα γραφικά ξωκλήσια και οι εκκλησίες του νησιού που εντάσσονται αρμονικά στο περιβάλλον με τις επιφάνειές του κάτασπρες από τον ασβέστη.

Στην άκρη του όρμου Κουταλάς, και πάνω σε ύψωμα βρίσκεται η Αγία Ειρήνη, ναός μονόχωρος, καμαροσκέπαστος των νεότερων χρόνων. Στο προαύλιό του υπάρχουν διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη και κυρίως κίονες, οι οποίοι επειδή είναι δύσκολο να έχουν μεταφερθεί από αλλού, οδηγούν στον συμπέρασμα ότι η εκκλησία θεμελιώθηκε στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου, η Παναγιά, στο ομώνυμο χωριό, είναι πιθανότατα η παλιά εκκλησία του νησιού. Σύμφωνα με τον καθηγητή Γ. Σωτηρίου έχει χτισθεί περί τον 10ο αιώνα. Είναι ναός σταυροειδής, εγγεγραμμένος με τρούλο, ο οποίος στηρίζεται στα ανατολικά στους τοίχους που χωρίζουν το ιερό από τη Πρόθεση και το διακονικό και στα δυτικά σε δυο πεσσούς. Το αρχικό στρώμα των τοιχογραφιών διακρίνεται αποσπασματικά κάτω από το νεότερο στρώμα. Οι τοιχογραφίες έχουν χρονολογηθεί γύρω στο 1300.

Στα   βορειοδυτικά του νησιού, στη θέση Σκλαβογιάννη, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου. Πρόκειται για ναό σταυροειδή, εγγεγραμμένο με τρούλο και με επιπεδόστεγο νάρθηκα. Πάνω από την είσοδο του ναού διακρίνεται η χρονολογία 161[..].

Στο Μεγάλο Χωριό στο δρόμο για το Μεγάλο Λιβάδι, πάνω σε λόγο είναι χτισμένη η Αγία Τριάδα, ναός μεταβυζαντινός, σταυροειδής, εγγεγραμμένος με τρούλο. Αξιόλογο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο, που πιθανώς φιλοτεχνήθηκε στη Μήλο. Τρεις εικόνες με την υπογραφή του ζωγράφου Εμμανουήλ Σκορδίλη προέρχονται από τον ναό αυτό.

Καστρομονάστηρο

Η Μονή Ταξιαρχών, είναι από τα πιο σημαντικά μνημεία της Σερίφου, βρίσκεται βορειοανατολικά του νησιού και είναι αφιερωμένη στους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η ίδρυση του ναού σχετίζεται κατά την παράδοση με την εμφάνιση στο νησί, το έτος 1600, της εικόνας του Ταξιάρχη. Η θαυματουργή εικόνα μεταφέρθηκε εδώ προκειμένου να διαφυλαχθεί μετά την κατάκτηση της Κύπρου από τους Τούρκους, το 1571, όπως πληροφορούμαστε από τον κώδικα του λογίου ηγουμένου Καλλίνικου Γρυπάρη του 1767.

Σύμφωνα με περιηγητή του τέλους του 190θ αιώνα, ο ναός από μακριά έμοιαζε με οχυρό. Πράγματι, έχει φρουριακή κατασκευή με υψηλό περίβολο και πολεμίστρες, από όπου οι μοναχοί σε δύσκολες εποχές μπορούσαν να πολεμήσου. Δίκαια, λοιπόν, το αποκαλούν «καστρομονάστηρο». Η μοναδική είσοδος του περιβόλου βρίσκεται στη δυτική του πλευρά, στην κορυφή μιας πέτρινης σκάλας. Ο   επισκέπτης αφού περάσει τη βαριά ξύλινη πόρτα και διασχίσει ένα στεγασμένο διάδρομο, αντικρίζει την εντυπωσιακή πρόσοψη του καθολικού της μονής. Γύρω από το καθολικό υπάρχουν τα κελιά των μοναχών οι οποίοι, σύμφωνα με καθολικούς ιερείς που επισκέφτηκαν το 18ο αιώνα το μοναστήρι, έφταναν τους εκατό. Ο ναός είναι τρίκογχος, μονόχωρος με τρούλο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το μαρμαρόγλυπτο περιθύρωμα της εισόδου του καθολικού, στο υπέρυθρο της οποίας υπάρχει επιγραφή: ΘΥ CΤΡΑΤΙΓΟCEIMITHNCΟΑΘΗΝ ΦΕΡΩ ΤΟΙΝΩ ΠΡΟC   ΥΨΟCEK ΦΟΒΩ ΘΥ ΠΑΝΤΑC ΚΑΤΑΦΡΟΝΗΤΑC   ΕΚΔΙΧΑΖΩ CYNTOMOC ΑΓΓΕΛΟΣ ΕΙΜΙ TAΓΜΑΤΩΝ ΟΥΡΑΝΙΩΝ. Πιο κάτω η χρονολογία 1447, για την οποία υπάρχουν διάφορες ερμηνείες.

Ο ναός ήταν πλούσια τοιχογραφημένος τουλάχιστον μέχρι το 1904 οπότε είτε και περιέγραψε τις τοιχογραφίες ο Θ. Αργουζάκης στο έργο του «Μέχρι Σερίφου». Ήταν έργο του Χριστόδουλου Καλλέργη από τη Μύκονο και απεικονίζονταν βιβλικές σκηνές.

Χώρα - Κάστρο

 Η αρχιτεκτονική αυτού του πανέμορφου οικισμού υπαγορεύτηκε από το φυσικό τοπίο. Απότομος ο βράχος, στενά τα δρομάκια, ελάχιστες οι πλατείες. Εδώ οι εκκλησίες βρίσκονται η μία δίπλα στην άλλη.

Στο ψηλότερο σημείο του κάστρου βρίσκεται ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου. Η θέα από εδώ είναι μαγευτική. Πρόκειται για ναό μονόχωρο καμαροσκέπαστο.

Η αρχιτεκτονική ιδιορρυθμία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, ενός ναού χτισμένου μέσα στα βράχια, καθορίστηκε από το ανώμαλο και απότομο έδαφος. Βρίσκεται κάτω ακριβώς από τα θεμέλια του Αγίου Κων/νου . Είναι μεταβυζαντινός επιπεδόστεγος με το βόρειο κλίτος τα ου μέσα στο βράχο σε εσοχή του οποίου είναι τοποθετημένα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη.

 Ο ναός της Αγίας Βαρβάρας στα νοτιοανατολικά του κάστρου είναι επίσης μεταβυζαντινός, μονόχωρος και καμαροσκέπαστος. Μέσα στο ναό υπάρχει και το παρεκκλήσιο του Αγίου   Σάββα.

Λίγα μέτρα δυτικότερα από την Αγία Βαρβάρα δεσπόζει πάνω στο βράχο ο ναός του Χριστού. Είναι μονόχωρος σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο. Σύμφωνα με κτητορική επιγραφή κτίστηκε δια δαπάνης δημοτών 1895. Μέσα στον ναό υπάρχει και το παρεκκλήσι της Αγίας Σοφίας.

Ο Άγιος Ελευθέριος στη συνοικία Λεμπίδι είναι επίσης μεταβυζαντινός ναός. Μονόχωρος καμαροσκέπαστος με εγκάρσια καμάρα στη δυτική πλευρά, η οποία στεγάζει το γυναικωνίτη.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στη συνοικία Πλακανός στην Κάτω Χώρα είναι και αυτός μεταβυζαντινός μονόχωρος καμαροσκέπαστος, με ένα χαρακτηριστικό ανάγλυφο καραβάκι πάνω από την είσοδο.

Ο μικρός ναός της Παναγίας, ερειπωμένος σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στους ναούς Χριστού και Αγίου Ιωάννη Θεολόγου στο Κάστρο. Είναι χτισμένος δίπλα σε βράχο και στον τοιχοδομία του έχουν χρησιμοποιηθεί μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη διαφόρων εποχών, όπως κίονες, σπόνδυλοι κ.α. Τέλος διακρίνονται επίσης τα ερείπια του ναού του Προφήτη Δανιήλ κοντά στον Άγιο Ελευθέριο στη συνοικία Λεμπίδι.

Ολοκληρώνουμε την περιήγησή μας στην Χώρα με τον Άγιο Αθανάσιο, μεταβυζαντινό ναό, τρίκογχο με τρούλο και ξύλινο γυναικωνίτη ση δυτική κεραία. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο (17ος αιώνας) παρουσιάζει ενδιαφέρον.

Η αρχιτεκτονική της Χώρας

Η Χώρα αναπτύσσεται αμφιθεατρικά στις απότομες πλαγιές του βραχώδους υψώματος που δεσπόζει πάνω από τον όρμο του Λιβαδιού, με απεριόριστη θέα στις θαλάσσιες διόδους και τα γειτονικά νησιά. Ο αρχικός πυρήνας είναι κτισμένος στην κορυφή του βράχου, εκεί όπου αναφέρεται η ύπαρξη οργανωμένης πολιτείας με δημόσια κτίρια και ναούς. Από εκείνη την περίοδο σώζονται μόνο λίγα αρχιτεκτονικά μέλη, ενσωματωμένα στις σημερινές εκκλησιές και λίγα αγάλματα.

Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας στην ίδια τοποθεσία κτίστηκε η Πόλη – Κάστρο της Σερίφου, που αποτελεί τυπικό δείγμα αιγαιοποελαγίτικου οχυρωμένοι οικισμού. Από τα κτίσματα και τις εγκαταστάσεις των Ενετών αρχόντων δεν απέμειναν ίχνη, λόγω της επαναχρησιμοποίησης των υλικών από τα ερείπια τους σε μεταγενέστερες κατοικίες.

Στα πρώτα χρόνια μετά την επανάσταση του 1821 η Χώρα άρχισε να επεκτείνεται έξω από το Κάστρο, σε μικρά πλατώματα και όπου φυσικά το επέτρεπαν οι κλίσεις του εδάφους και σε θέσεις κατά το δυνατόν προσήλιες, απάνεμες και με θέα. Η δόμηση του νέου οικιστικού συνόλου καθορίσθηκε από τις ίδιους παράγοντες που ίσχυαν για το Κάστρο (έλλειψη χώρου, γρανιτένιο υπέδαφος, οικονομία στα υλικά, τεχνολογία εποχής).

Στην Πάνω Χώρα που περιλαμβάνει τις παλαιότερες συνοικίες δημιουργείται ο πρώτος οργανωμένος κοινόχρηστος χώρος, η Πιάτσα, με το ναού του Αγίου Αθνασίου. Στη μαρμαρόκτιστη αυτή πλατεία, κτίζεται, το 1904, το νεοκλασικό Δημαρχείο Σερίφου σε σχέδια του πολιτικού μηχανικού Κωνσταντόπουλου. Παρόμοια πλατεία δημιουργείται στην Κάτω Χ¨ωρα, γύρω από το ναό της Ευαγγελίστριας.

Η περίοδος της οικονομικής άνθησης κατά την οποία δημιουργήθηκαν οι κοινόχρηστοι χώροι και τα νέα, μεγάλα κτίρια, τελειώνει με το κλείσιμο των μεταλλείων και η δεκαετία του 1960 βρίσκει τη Χώρα με λίγους κατοίκους και πολλά ερειπωμένα σπίτια. Είναι η εποχή που Έλληνες αλλά και ξένοι επισκέπτες αγοράζουν πολλά από τα εγκαταλελειμμένα σπίτια, τα επισκευάζουν και τα κατοικούν εποχιακά, με αποτέλεσμα ο οικισμός να διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό τον παραδοσιακό χαρακτήρα.

Newsletter

Εγγραφείτε στα Newsletter του Συλλόγου μας για να σας ενημερώνουμε για τα νέα και τις εκδηλώσεις μας

Σύλλογος Γυναικών Σερίφου "Ανδρομέδα"

Μπορείτε να έρθετε σε επικοινωνία με τον Σύλλογο Γυναικών Σερίφου "Ανδρομέδα" συμπληρώνοντας την φόρμα που θα βρείτε στην σελίδα επικοινωνίας.

Κονσόλα Αποσφαλάτωσης του Joomla!

Συνεδρία

Πληροφορίες Προφίλ

Χρήση Μνήμης

Ερωτήματα Βάσης Δεδομένων